Saigon’un kuzeybatısındaki Cu Chi bölgesindeki bu tüneller ilk olarak 1940’lı yıllarda Fransızlara karşı yapılan mücadele sırasında kazılmaya başlanmış. Vietnam Savaşı sırasında da Amerikan ve Güney Vietnam güçlerine karşı komünist Kuzey Vietnam’ın gerilla örgütlenmesi olan Viet Cong güçleri, bu tünelleri genişletip 250 km büyüklüğündeki dev bir yeraltı ağına dönüştürmüşler.

Chu Chi tünelleri Vietnam Savaşı boyunca yaşam alanı, hastane, toplantı alanı, malzeme tedariği için kullanılmış. Muazzam bir yer altı tünel ağına sahip olan tünellerin bazı girişleri düşman kuvvetlerince bulunduğunda tünellerde ilerleyememeleri için bubi tuzakları ile döşenmiş.

Tünellerin Amerikan güçlerince fark edilmesinin ardından bölge 1966 Ocak ayında 8000 kişilik Amerikan ve Avustralya güçleri tarafından “Operation Crimp” olarak adlandırılan, B-52 uçaklarının 30 ton bombardımanına maruz kalmış. Operasyonun başarıya ulaşmamasının ardından ertesi yıl bu sefer 30000 askerin katıldığı “Operation Cedar Falls” düzenlenmiş. Bu operasyon da istenilen başarıya ulaşamamış.  Son olarak tünel fareleri (tunnel rats) olarak adlandırılan özel eğitimli askerlerin çalışmaları ile beraber 1969 yılında  B-52 uçakları ile yapılan “carpet bombing” tünelleri büyük ölçüde hasara uğratmış. 1975 yılında Güney Vietnam’ın düşmesine ve Amerikan güçlerinin Vietnam’dan çekilmesine kadar Cu Chi tünelleri Kuzey Vietnam’ın direnişine mühimmat desteği sağlamış ve Amerikan güçlerini büyük ölçüde zarara uğratmış.

Tüneller

Ben Dinh ve Ben Duoc olmak üzere gezilebilecek iki tane tünel ağı var. Biz yorumlara bakıp daha az turistik olduğunu düşündüğümüz Ben Duoc’u görmeye gittik.

Cu Chi Tunnel Ben Duoc (Lokasyon)

Cu Chi Tunnel Ben Dinh (Lokasyon)

İki tünel ağı da Ho Chi Minh City’ye uzak, otobüs, taksi ya da motor kiralayarak gitmek gibi seçenekler var. İçinde tünel ziyareti olan tur paketlerini de gördük.  Motosiklet ile yolda mola vermeleri, şehir trafiğini de düşünürsek gidiş en az 3 saat sürüyor. 10.00’da yola çıkıp, saat 13.20’de ancak bilet alabilmiştik. Giriş ücreti kişi başı 70000 VND (3 Dolar)

Tüneller hakkında detaylı bilgi için web sitesi: http://en.diadaocuchi.com.vn/

Biz Nasıl Gittik?

Ho Chi Minh City’de motosikleti kaldığımız Phuc Khanh Hotel’in bizi yönlendirdiği yerden kiraladık. Motoru ve kasketleri getirip otelde bize teslim ettiler. Günlük 120000 VND (5.18 Dolar) olarak anlaştığımız motor ücretinin uygun olduğunu otelin kapısında oturan Avrupalı bir amca da onayladı. Artık içimiz rahattı. En yakın benzin istasyonundan da 70000 VND (3 Dolar) benzin aldık. Saat 10 gibi motorumuzu kiralamış benzinimizi almış Cu Chi tünellerine doğru yola düşmüştük.

Yolda bir kahve molası Coffee Hoàng Thiên (Lokasyon)

Şehir trafiğinden sağ salim çıktığımız anda bunun üzerine bir kahve içilir deyip çektik kenara. Vietnamlılar İngilizce bilmiyorlar diye sıkıntı yaşadığımız pek az oldu. Buradaki genç de çok iyi İngilizce biliyordu. Biraz sohbet edip kahvelerimizi içip yolumuza devam ettik.

Ben Duoc Tapınağı (Ben Duoc Monument Temple for Martyrs)

Tünele giriş biletleri kompleksin içindeki tapınağı da kapsıyor. Tapınak,  Saigon – Cho Lon – Gia Dinh bölgelerinde Fransız ve Amerikan askerlerine karşı birinci ve ikinci Çin hindi savaşlarında hayatlarını kaybeden Vietnam halkına adanmış. Şimdiye kadar gördüğümüz en modern tapınaktı. Tapınağın giriş kapısını geçtikten sonra orta kısımda şair Vien Phuong’un şiirinin yazılı olduğu bir dikili taş yer alıyor.

Biraz ilerisindeki binada Ho Chi Minh’in mozolesinin olduğu ana tapınağı gördükten sonra duvarlardaki eserleri inceledik. Açıklamalarını sonradan buradan okudum, gezerken farkında değildim aslında. Ana tapınağın arkasındaki yemyeşil bahçede ülkenin kutsal ruhu heykeli var. Bahçede oturmaya niyetliydik ama sıcaktan cesaret edemedik. Tapınağın önünde ise kompleksin bir diğer parçası olan kule mevcut.

Ben Duoc Tünelleri

Tapınağı gezdikten sonra rehberli turların düzenlendiği alana doğru ilerledik ve oradaki görevli bizi hali hazırda başlamış olan bir grup turuna yetiştirdi. Turun başında bir belgesel film izletiliyormuş ama biz onu kaçırdık. Turdaki insanlara sorduğumuzda kimsenin çok ilgisini çekmediğini de anlamış olduk. Askeri bölgedeki (District Committee and the Military Zone of Saigon – Cho Lon – Where Gia Dinh) gerillaların yaşam alanlarının, toplantı odalarının, mutfaklarının sergilendiği alandan geçtik.

Rehber eşliğinde tünellerden birine bir ucundan inip, yaklaşık 3-4 dakikalık bir yürüyüşten sonra diğer ucundan çıktık.

Gezinin sonunda bize cassava denilen, tünelde yaşayan insanların yediği haşlanmış bitki köklerinden  oluşan bir tabak, dövülmüş fıstık ve şeker eşliğinde ikram ediliyor. Tadı her ne kadar çok sevimsiz olsa da uzun süre tok tuttuğu kesin. Daha sonra Endonezya’da cipsini gördüm markette.

Komplekste simülasyon alanı, restoranlar, atış poligonu, yüzme havuzu da bulunuyormuş ama dönüş yolumuz uzun olduğu için tur sonunda alandan ayrıldık. 

Park yerine kadar olan kısım ise oldukça keyifli. Bizimle fotoğraf çekilmek isteyen Vietnamlı gençlerle fotoğraf çekildik. Biraz da oyalandık.

Cu Chi Mezarlığı – Nghĩa Trang Liệt Sĩ huyện Củ Chi (Lokasyon)

Bu mezarlık ile ilgili bir bilgiye denk gelmemiştik ama dönüş yolunda dikkatimizi çekti. Oldukça büyük alana yayılmış olan bu mezarlık birinci Çin hindi (Fransa’ya karşı) savaşında hayatını kaybeden Viet Minh askerlerine ve ikinci Çin hindi (Amerika’ya karşı) savaşında hayatını kaybeden Viet Cong askerleri için yapılmış.

Dönüş Yolunda Akşam Yemeği

Dönüş yolu tam iş çıkışına denk geldiği için tüm restoranların ızgaraları yakılmış, yemekleri işten çıkan Vietnamlılara sunulmak üzere hazırlanmış durumdaydı. Nefis ızgara kokularını içimize çeke çeke gitmeye dayanamayıp bir restorana daldık. Çat-pat anlaşıp 40000 VND’ye (1.72 Dolar) iki kişi karnımızı bir güzel doyurduk. Restoranın ismi Google Maps’te yoktu ama yerini buraya iliştiriyorum.

Karnımız tok şehre döndük, motoru teslim ettik. Yeterince yorulmamışız demek ki yine şehrin sokaklarına attık kendimizi.